Hodowla i żywienie gęsi w kolejnych fazach rozwoju

Gęsi hodowlane – najbardziej ekonomiczni przedstawiciele drobiu

Gęsi hodowlane, w odróżnieniu od brojlerów, charakteryzują się bardzo wysokim stopniem wykorzystania paszy. Jednocześnie mogą spożywać mniej wartościowe pasze, co znacznie zwiększa opłacalność hodowli. Ich dawkę pokarmową można przystosować do rodzaju pasz produkowanych w gospodarstwie dużo łatwiej niż dawki innych gatunków zwierząt gospodarskich. Układ pokarmowy gęsi na każdym etapie przystosowany jest do pobierania niższej jakości pasz. Natomiast budowa dzioba pozwala na efektywne pobieranie zielonek, które następnie, dzięki silnym skurczom mięsistej części żołądka i wysokiemu ciśnieniu panującemy w nim, zostaje znacznie odwodniona. Pozwala to na pobranie dużej ilości paszy naraz. Stosunkowo długie jak na drób jelito umożliwia pobieranie składników pokarmowych z pasz o dużej zawartości włókna. Wszystko to sprawia, że karmienie gęsi hodowlanych otwiera wiele dróg do zwiększenia opłacalności hodowli.

Hodowla gęsi – dawka pokarmowa uzależniona od wieku

Hodowla gęsi związana jest z dostosowaniem odpowiednich składników pokarmowych do etapu rozwoju gęsi hodowlanych, a także ich stanu fizjologicznego. Tak samo, jak w przypadku innych gatunków, jej życie podzielone jest na kilka etapów:

1. od wyklucia się do 4. tygodni życia;
2. od 5 do 11. tygodnia życia;
3. od 12 do 18. tygodnia życia (najczęściej okres tuczu).

Po wylęgu zwierzęta muszą mieć przede wszystkim dostęp do świeżej, czystej wody w temperaturze pokojowej. Należy również zapewnić pisklętom dedykowaną mieszankę mineralną, która zapobiegnie wystąpieniu niedoborów (zwłaszcza fosforu i wapnia). W pierwszych 4. tygodniach życia gęsi hodowlane bardzo intensywnie przyrastają, dlatego od pierwszej doby po wykluciu należy zapewnić pisklakom pełnoporcjową paszę treściwą odpowiednio zbilansowaną. Na tym etapie zawartość białka w paszy powinna wynosić ok. 20% i ok. 2800 kcal energii metabolicznej, aby pokryć wysokie zapotrzebowanie młodych zwierząt. Od 7. dnia należy zacząć przyzwyczajać zwierzęta do samodzielnego pobierania zielonek, tak, aby kolejne etapy hodowli gęsi mogły się opierać na żywieniu pastwiskowym (ewentualnie paszach objętościowych zadawanych na wybieg).

Od 5. tygodnia życia zapotrzebowanie na białko i energię stopniowo zaczyna maleć. Karmienie gęsi zmienia się. Zielonki stanowią już podstawę dawki, która uzupełniana jest dodatkiem pasz treściwych. Gęsi hodowlane, jako paszę podstawową, mogą spożywać zielonki ze zbóż, łąk i kukurydzy – te produkty sprawdzają się najlepiej. Często podaje się również rośliny okopowe. Zwierzęta pobierają ją na pastwisku lub dostają pociętą zielonkę na wybiegu. Warto ograniczyć na tym etapie ewentualne użycie koncentratów białkowych na rzecz wprowadzania ziaren zbóż, co umożliwi płynne przejście do etapu tuczu.

Przemyślane żywienie gęsi to warunek opłacalnego tuczu

Od 13 do 15. tygodnia rozpoczyna się okres właściwego tuczu zwierząt. W tym okresie żywienie gęsi musi być nastawione na zwiększenie zapotrzebowania zwierząt na składniki pokarmowe. W zależności od celu produkcji i możliwości finansowych istnieją 4 systemy tuczu:

• Tucz ekstensywny – zrównoważony system oparty głównie na żywieniu paszami objętościowymi oraz małej obsadzie ptaków ze stałym dostępem do wybiegu.
• Tucz półintensywny – przypomina tucz ekstensywny ze zwiększonym udziałem pasz treściwych oraz ograniczonym dostępem do wybiegu.
• Tucz intensywny – stosowany głównie u zwierząt przeznaczonych na eksport, opiera się na skoncentrowanej dawce pokarmowej, zapewnia najszybsze przyrosty i jednocześnie jest najdroższy.
• Tucz owsiany – często stosowany w Polsce, zakłada karmienie gęsi od 14 do 16 tygodnia samym ziarnem owsa i zielonką, ułatwia to uzyskanie najwyższego przychodu z hodowli.

W okresie nieśności (od stycznia do lipca) zapotrzebowanie gęsi na białko zwiększa się, z kolei nadmierne odkładanie się tłuszczu na tym etapie może wpłynąć negatywnie na układ rozrodczy. Z tego powodu gęsi hodowlane nie powinny być żywione w ten sam sposób, co gęsi do tuczu. Wymagają one większych dodatków pasz treściwych, a ewentualne niedobory mogą skutkować zaburzeniem całego procesu rozrodu, dlatego warto stosować dedykowane dodatki paszowe.

Dzięki przemyślanemu żywieniu hodowla gęsi może być bardzo opłacalnym obszarem produkcji zwierzęcej. Małe wymagania pokarmowe i duża elastyczność sprawiają, że opanowanie wiedzy koniecznej do rozplanowania żywienia stada nie powinno przysparzać problemów. Niezależnie od założeń produkcyjnych należy pamiętać o zapewnieniu stałego dostępu do wody oraz uzupełnieniu ewentualnych braków minerałów, aminokwasów czy witamin w dawce dodatkami paszowymi lub premiksami. Zbilansowane karmienie gęsi to gwarancja wysokiej jakości produktu i zadowolenia konsumentów.