Biegunka u indyków - poznaj najczęstsze przyczyny i sposoby zapobiegania biegunkom

Biegunka u indyków - najczęstsze przyczyny

Intensywny tucz drobiu wiąże się ze zwiększonym prawdopodobieństwem rozprzestrzeniania się czynników patogennych w środowisku produkcyjnym, co może skutkować pojawieniem się luźnych odchodów.

Patogeny powodujące biegunki u indyków:

• Infekcje bakteryjne: za jedną z najgroźniejszych przyczyn biegunki u indyków uznawana jest bakteria Clostridium perfringnes powodująca martwicze zapalenie jelit. Bakteryjna biegunka u indyków może być spowodowana również nadmiernym namnażaniem się w przewodzie pokarmowym Escherichia coli oraz bakterii z rodzaju Salmonella.
• Infekcje wirusowe: przyczyną biegunki u indyków mogą być między innymi: rotawirusy, parwowirusy, enterowirusy, koronawirusy. Wystąpienie kilku patogenów naraz może być przyczyną zespołu zapalenia jelit indycząt (PES) oraz zespołu złego wchłaniania (MAS).
• Choroby pasożytnicze: w intensywnym chowie indyków dręczonych biegunkami najbardziej powszechne są kokcydia, czyli pierwotniaki z rodziny Eimeria spp. pasożytujące w jelitach.

Biegunka u indyków może być spowodowana również błędami w zarządzaniu fermą drobiu, które mają wpływ na pogorszenie warunków środowiskowych w pomieszczeniach produkcyjnych. W wyniku obniżenia standardów higienicznych następuje pogorszenie dobrostanu ptaków. To może powodować osłabienie odporności drobiu na patogeny rozwijające się w niehigienicznych warunkach.

• Nieodpowiednia wentylacja: zdarza się, że przyczyną mokrej ściółki jest zbyt słaba cyrkulacja powietrza w pomieszczeniach produkcyjnych. Może ona wynikać z niskiej wydajności wentylatorów lub ich złego rozmieszczenia.
• Problemy z temperaturą w hali: niedogrzanie ptaków w okresie niskich temperatur może prowadzić do biegunek. W okresie letnich upałów, kiedy ptaki pobierają więcej wody i mniej pokarmu również może wystąpić zmiana formy odchodów.
• Błędy w pojeniu indyków: ptaki powinny mieć stały dostęp do czystej wody o wysokiej jakości mikrobiologicznej. Jednocześnie woda jest doskonałym środowiskiem do rozwoju dla wielu drobnoustrojów chorobotwórczych.

Kolejną niespecyficzną przyczyną biegunki u indyków bywa dysbakterioza jelit.  To dysfunkcja organizmu związana z zaburzeniem składu mikrobiomu jelitowego. Może być spowodowana wieloma czynnikami, na przykład antybiotykoterapią. Dlatego należy pamiętać o tym, że stosowanie preparatów antybiotykowych może zakończyć się bardzo problematycznymi efektami ubocznymi, np. pojawieniem się mokrej ściółki.

Jak pozbyć się biegunki u indyków?

Pojawienie się biegunki u indyków powinno wiązać się z dokładną analizą sytuacji mającą na celu ustalenie potencjalnych przyczyn jej wystąpienia. Następnie należy niezwłocznie rozpocząć działania zaradcze. W przeciwnym wypadku nasilający się problem zmniejszy zyski z produkcji zwierzęcej.

Lekarz weterynarii może podjąć decyzję o antybiotykoterapii. Ponadto, w przypadku niektórych chorób wirusowych, możliwe jest stosowanie profilaktycznych szczepień. Jednak o tym należy myśleć przed pojawieniem się jakichkolwiek niepokojących objawów związanych ze stanem zdrowia ptaków.

Bez względu na decyzję specjalisty z zakresu weterynarii pracownicy odpowiedzialni za zarządzanie stadem indyków powinni równolegle wprowadzić działania, które mogą w znaczącym stopniu ograniczyć rozprzestrzenianie się patogennych drobnoustrojów oraz wspomóc osłabione organizmy ptaków:

• Higiena: mokra ściółka oraz brudne linie pojenia i żywienia są doskonałym środowiskiem do namnażania się wielu mikroorganizmów powodujących biegunki. Zanieczyszczona odchodami pasza zalegająca w karmidłach może być wektorem patogenów powodujących biegunkę u indyków. Dlatego warto zwrócić uwagę na to, czy pasza jest dozowana w odpowiednich ilościach. Ponadto, osoby mające bezpośrednią styczność z ptakami, przed wejściem na teren fermy, powinny umyć się i przebrać w ubrania robocze.
• Dezynfekcja, dezynsekcja i deratyzacja: wszelki sprzęt wykorzystywany do obsługi zwierząt po każdym użyciu powinien być myty i dezynfekowany. Co więcej, według zasad dobrej praktyki hodowlanej, wskazane jest, żeby pracownicy obsługujący ptaki przed wejściem na teren fermy mieli w zwyczaju dezynfekować obuwie oraz ręce. Konieczna jest również dbałość o regularne usuwanie z fermy szkodników w postaci bezkręgowców oraz gryzoni.
• Stosowanie układu “ferma pełna-ferma pusta”: pisklęta indycząt powinny być wstawiane do pomieszczeń odpowiednio przygotowanych pod kątem mikrobiologicznym. Rozpoczęcie cyklu produkcyjnego należy poprzedzić przygotowaniem pomieszczenia hodowlanego do wstawienia nowej partii ptaków. Młode osobniki mogą być wrażliwe na drobnoustroje, które dla starszych indyków nie stanowią zagrożenia. Jeżeli ferma jest wielowiekowa, warto pracę zaplanować tak, aby poszczególne pomieszczenia lub budynki zostały całkowicie opuszczone przez utoczone ptaki, umyte i zdezynfekowane, a dopiero po tych czynnościach obsadzone kolejną partią zwierząt.
• Optymalizacja wentylacji: system wentylacji powinien być dopasowany do specyfiki i kubatury pomieszczenia produkcyjnego. Ponadto, na niektórych fermach konieczne jest zwiększenie przepływu powietrza w okresach obniżonej temperatury. Wtedy naturalne odparowywanie wody ze ściółki jest ograniczone.
• Pojenie indyków: utrzymanie wysokiej jakości wody w linii pojenia to duże wyzwanie. Jest kilka strategii, które umożliwiają zapewnienie ptakom nieograniczonego dostępu do czystej wody. Powszechnie stosowane przez praktyków jest chlorowanie oraz zakwaszanie wody. Światowej klasy specjaliści coraz częściej decydują się na ozonowanie i natlenianie płynów przeznaczonych do pojenia indyków. Wszystkie te rozwiązania mają na celu usunięcie z wody drobnoustrojów chorobotwórczych. Istotne znaczenie w profilaktyce biegunek u indyków ma również regularna dezynfekcja systemów pojenia oraz ich konserwacja. Niezwykle ważne jest regularne usuwanie biofilmu, który narasta wewnątrz linii pojenia.

Żywienie indyków a profilaktyka biegunek

Problemy zdrowotne drobiu, wynikające z błędów żywieniowych, mogą mieć swoje źródło już na etapie produkcji paszy, jak i podczas skarmiania nią zwierząt. Warto wprowadzić w życie poniższe rady, aby biegunka u indyków pojawiała się rzadziej niż dotychczas:

• Sprawdzanie dostawców: jakość paszy jest kluczowa przy profilaktyce biegunek u drobiu. Dlatego pod uwagę powinni być brani jedynie ci producenci, którzy wykorzystują komponenty wysokiej jakości oraz przestrzegają zasad związanych z higieną i bioasekuracją.
• Odpowiednie przechowywanie paszy: nawet najwyższej jakości pasza może szybko stracić swoje właściwości, jeżeli będzie magazynowana w nieodpowiednich warunkach. Pełnoporcjowe pasze dla indyków powinny być przechowywane w pomieszczeniach suchych i chłodnych. Warunki te mogą być trudne do spełnienia, szczególnie w okresie letnim, w przypadku właścicieli ferm używających silosów. Dlatego nie warto robić dużych zapasów paszy. Jej powolne zużywanie może doprowadzić do wzrostu grzybów i pleśni. Co więcej, wskazane jest również odkażanie silosów pomiędzy dostawami pasz. Warto wspomnieć również o tym, że pasza nie może być narażona na działanie promieni słonecznych.
• Wybór pasz wzbogaconych o substancje minimalizujące ryzyko wystąpienia biegunek: w zależności od potrzeb na rynku dostępne są pasze zawierające w składzie między innymi: probiotyki, prebiotyki, synbiotyki, kwasy organiczne, enzymy rozkładające nieskrobiowe polisacharydy.
• Stopniowe zmiany pasz: drób źle reaguje na drastyczne zmiany diety. Dlatego wszelkie modyfikacje należy wprowadzać stopniowo. Dobrym pomysłem jest inwestycja w kilka silosów, dzięki czemu możliwe jest mieszanie nowej partii paszy z poprzednią. Stopniowe przyzwyczajanie ptaków do nowej diety ogranicza ryzyko wystąpienia biegunek. To praktyka powszechnie stosowana w wielu krajach na świecie. W trakcie tuczu indyków nie zaleca się zmiany producenta pasz.
• Regularna kontrola jakości paszy: przed każdym skarmianiem indyków należy upewnić się, że pasza używana do karmienia ptaków nie zmieniła struktury, koloru lub zapachu. Wszelkie zmiany mogą wynikać między innymi z jełczenia tłuszczów lub rozwoju pleśni, które pojawiają się zazwyczaj w wyniku niewłaściwego przechowywania paszy.